Stel je voor: je hebt een succesvolle zaak. Je droomt van uitbreiding. Er meldt zich een geinteresseerde, die wel franchisenemer wil worden. Franchise? Wat zou dat omhelsen en hoe zet je dan je succesvolle zaak om in een concept, een heus landelijk ‘netwerk’ van jouw concept. In dit artikel bespreek ik de fasen die je doorloopt bij het opzetten van je formule (Ring & Van de Ven, 1994)
Negotiationsfase
Daarbij gaat het over verwachtingen en onderhandelen. Bijvoorbeeld de afspraken met leveranciers, afspraken m.b.t. panden (groei), maar ook het bedenken van een goed businessmodel en verdienmodel voor franchisegever en franchisenemer, evenals het laten opmaken van een franchiseovereenkomst en een formulehandboek. Het is belangrijk om hier weloverwogen en goed doordachte keuzes of afspraken te maken. Deze zijn van invloed op het vervolg van het opzetten van de formule!
Commitmentsfase
Dit betreft vooral de groei: het daadwerkelijk aantrekken van (kandidaat)franchisenemers. Welke groei gaat de franchisegever realiseren, wat voor witte-vlekkenplan is er. Daarbij is de werving & selectie-procedure belangrijk (informatie verstrekken), alsook kennis van de wet Franchise (bijv de stand stille periode). Franchiseovereenkomsten worden hier ondertekend en de echte samenwerking gaat van start. Het is daarbij ook van belang dat de afspraken uit de franchiseovereenkomst helder en duidelijk zijn en dat rollen in de samenwerking goed beschreven zijn. In al deze facetten, die cruciaal zijn voor een franchiseorganisatie in de start, kunnen onvolkomenheden zitten die gevolgen hebben voor het succes van de organisatie. Het opzetten is dus niet zomaar gedaan.
Executionsfase
In deze fase werkt men samen in de formule, daarbij kan het bijvoorbeeld van belang zijn dat er voldoende ondersteuning bij de start van een franchisevestiging wordt geboden (aan de startende ondernemer, door de franchisegever). Maar ook of er voldoende technische en commerciele ondersteuning wordt gegeven (dat vanuit de wetgeving nodig is). Er wordt hier dus gewerkt aan het vertrouwen in de relatie. Dat kan uitgebouwd worden in periodiek overleg (tussen franchisenemers en franchisegever), het blijven werken aan de toegevoegde waarde van de formule (voor de ondernemers), maar ook aan innovatie en gezamenlijke marketing. Je kan begrijpen dat de franchiserelatie dynamisch is en dat het vaak een spanning is tussen langere termijn formule/merk bouwen en korte termijn een gezond verdienmodel voor de ondernemers realiseren. In deze uitvoeringsfase is het gesprek blijven voeren om elkaars standpunten te blijven zien en daar gezamenlijk aan werken, dus van belang.
Renegatiationsfase
Deze fase breekt aan als er nieuwe contracten nodig zijn in de samenwerking. Bijvoorbeeld door de invoering van de Wet Franchise, waarbij veel franchiseorganisaties contractsaanpassingen moesten doorvoeren, maar ook bij het verlengen van de samenwerking van de individuele franchisenemer. Ook hier is het belangrijk dat deze gesprekken goed zouden moeten verlopen en dat het overleg daarover tijdig plaatsvindt.
Kortom
Belangrijk is dus om je te beseffen dat je niet ‘zomaar’ een franchiseorganisatie opzet; iedere stap vraagt overwegingen en besluiten en deze kunnen gevolgen hebben voor de volgende fase. Een goed handboek, een volledige en juiste samenwerkingsovereenkomst, alsook een gezond businessmodel liggen hierbij aan de basis. Laat je goed voorlichten en vraag desgewenst hulp bij het opzetten. Franchise is een fantastische samenwerking, mits goed voorbereid. Want ook hier geldt: ‘bezint, eer ge begint.
(Bron: Ring, P. S., & Van de Ven, A. H. (1994). Developmental processes of cooperative interorganizational relationships. The Academy of Management Review, 19(1), 90–118. https://doi.org/10.2307/258836)
